Wróć do projektów

Uważny Pasterz

Po co jest innowacja, czemu służy wprowadzenie innowacji i na jakie wyzwania odpowiada?

Innowacja „Uważny Pasterz” polega na przygotowaniu księży, a także całych parafii do wspierania osób starszych doświadczających przemocy. Rolą księży jest również motywowanie starszych do skorzystania z pomocy specjalistów.

Celem innowacji jest:

  • uwrażliwienie księży na tematykę przemocy i krzywdzenia osób starszych
  • dostarczenie księżom specjalistycznej wiedzy na temat przemocy i wzmocnienie umiejętności miękkich z zakresu komunikacji, z naciskiem na komunikację z osobami starszymi doświadczającymi przemocy
  • zmotywowanie księży do reagowania na przemoc i kierowania starszych do organizacji pomocowych

Według badań PAN skala zjawiska przemocy wobec starszych jest bardzo duża a dotarcie do ofiar przemocy niezwykle trudne. Powodem jest mniejsza aktywność i mobilność osób starszych a także bardzo niski poziom wiedzy i świadomości na temat przemocy w tej grupie wiekowej. Towarzyszą temu mity i stereotypy, które na przemoc w rodzinie mają duży wpływ. Wiele z nich sprzyja przemocy, usprawiedliwia ją i postuluje powstrzymywanie się od reakcji osób z zewnątrz. Najbardziej popularne z nich to: „ przemoc w rodzinie to prywatna sprawa i nikt nie powinien się wtrącać”, „przemoc dotyczy rodzin patologicznych z tzw. marginesu”, „jak będzie naprawdę źle to odejdę”, „to się już nie powtórzy” czy „sprawca jest chory psychicznie”.

Z drugiej strony osoby starsze często ukrywają, że są krzywdzone a przyczyną tego jest min. ich zależność finansowa i emocjonalna od młodszych członków rodziny (często sprawców przemocy) lub strach przed pogorszeniem własnej sytuacji. Sprawę komplikuje kondycja psychofizyczna i sytuacja ekonomiczna krzywdzonych. Przemocy towarzyszy strach, poczucie winy, wstyd i niewiedza.

Wysoki odsetek starszych to osoby wierzące, dla których księża i instytucja kościoła są autorytetami, a starsi, spowiadając się, mówią księżom, że są krzywdzeni.
Wg naszych badań, osoby starsze, które doświadczały przemocy, deklarowały potrzebę rozmowy z księdzem o swoich problemach, czyli krzywdzie jakiej doświadczają ze strony bliskich osób. To bardzo trudny i wstydliwy temat, zwłaszcza gdy sprawcami są członkowie rodziny. Powiedzenie o tym zaufanej osobie, to pierwszy, niezwykle ważny krok na drodze do poprawy swojej sytuacji. Wyjście z problemem poza obręb własnej rodziny jest aktem odwagi, zmienia układ sił i wpływa na poprawę jakości życia osoby starszej.

Odbiorcami bezpośrednimi innowacji Uważny Pasterz są księża i parafie mający bezpośredni kontakt z wiernymi podczas spowiedzi, rozmów indywidualnych w zakrystii lub kancelarii kościoła i wizytują wiernych w domach podczas wizyt duszpasterskich.

Odbiorcami pośrednimi są osoby starsze, wierzące, uczęszczające do kościoła i mające regularny kontakt z księżmi.

Korzyści dla starszych doświadczających przemocy wynikające z wprowadzenia innowacji w życie:

  • możliwość porozmawiania z księdzem o trudnej sytuacji rodzinnej;
  • możliwość uzyskania od księdza, który jest autorytetem i przewodnikiem duchowym, wsparcia i pomocy w sytuacji przemocy;
  • uzyskanie konkretnych informacji o instytucjach pomocowych i kontaktów do nich;
  • zyskanie poczucia, że nie jestem sama/sam z tym problemem i mogę na kogoś liczyć;
  • otrzymanie materiałów edukacyjnych na temat przemocy wobec starszych;
  • w przypadku osób, które skorzystają z pomocy – poprawa jakości życia, polepszenie sytuacji psychicznej i zdrowotnej tych osób.

Korzyści dla księży wynikające z innowacji:

  • zdobycie konkretnej wiedzy na temat mechanizmu przemocy, sytuacji psychologicznej osób starszych doświadczających przemocy, sprawcach przemocy, aspektach prawnych, możliwości udzielania pomocy i wspierania ofiar przemocy;
  • wzmocnienie umiejętności prowadzenia wspierającej rozmowy z osobą starszą doświadczającą przemocy i motywowania jej do skorzystania z pomocy profesjonalistów;
  • wyposażenie księży w praktyczne narzędzia do rozwoju umiejętności, które wzmocnią ich, dodadzą pewności siebie w rozmowach z parafianami i usprawnią komunikację z wiernymi;
  • możliwość niesienia bardziej profesjonalnej i przemyślanej pomocy starszym parafiankom i parafianom, którzy są krzywdzeni.

Kto może wdrożyć innowację, jaka instytucja/organizacja może wdrożyć innowacje na swoim terenie.

Innowacja może zostać wdrożona przez instytucje/organizacje, takie jak np. lokalne instytucje samorządowe czy organizacje pozarządowe zajmujące się przemocą lub/i osobami starszymi, ewentualnie przedstawiciele wspólnot/grup przykościelnych, czy też sami księża odpowiednio do tego przygotowani i przeszkoleni.

Kontakt i dodatkowe zasoby

Potrzebujesz wsparcia lub materiałów? Skontaktuj się z nami!
Napisz do nas na adres: fundacja@projektstarsi.pl

Materiały do pobrania

Opis rozwiązania Uważny Pasterz
Podręcznik
Broszura o przemocy dla księży
Poradnik o komunikacji z osobą doświadczającą przemocy dla księży
Broszura dla starszych
Ulotka dla starszych

Fundatorzy